Halide Edip Adıvar Sinekli Bakkal
Halide Edip Adıvar Sinekli Bakkal
Romanın olayları, İstanbul’un fakir mahallelerinden biri olan Sinekli Bakkal çevresinde gelişir. Bu mahallede yaşayan Rabia, güzelliği, sesi ve dini değerlere olan bağlılığıyla çevresinde dikkat çeken bir kızdır. Roman, Rabia’nın yaşamındaki dönüm noktalarını, ailesiyle olan ilişkilerini, çevresindeki insanlarla yaşadığı olayları ve toplumsal değişim sürecini konu alır.
Rabia’nın babası, orta hâlli bir bakkal olan Tevfik'tir. Tevfik, mahallede "Kız Tevfik" olarak bilinen bir ortaoyuncusudur. Ancak Tevfik, bu mesleği ve eğlence düşkünlüğü nedeniyle kayınpederi olan Hafız tarafından istenmeyen bir damat olarak görülür. Hafız, geleneksel değerlere bağlı, dindar bir insandır. Tevfik’in sahneye çıkması ve kadın erkek karışık ortamlarda çalışması, onun gözünde kabul edilemez bir durumdur.
Bu nedenle, Hafız, kızı Emine'yi Tevfik’ten ayırır ve torunu Rabia’yı yanına alarak onu dindar bir şekilde yetiştirir. Rabia, dedesi tarafından eğitilir, dini bilgilerle donatılır ve Kuran okumayı öğrenir. Rabia'nın sesi çok güzeldir ve bu sayede mahallede ilgi çeker. O, tasavvuf musikisi ile dini ilahiler söyleyerek çevresinde ün kazanır.
Bu sırada, Sinekli Bakkal’da önemli bir kişi daha vardır: Peregrini adında bir İtalyan piyanist. Peregrini, Batı'dan gelen bir sanatçıdır ve Doğu ile Batı'nın kesiştiği bir figürdür. O, Rabia'nın sesini duyar ve onun müzik yeteneğini fark eder. Rabia ile arasında bir bağ oluşur ve onu Batı müziğiyle tanıştırmaya çalışır. Bu ilişki, Doğu ve Batı kültürlerinin bir araya gelmesinin simgesi olur. Rabia, bir yandan Doğu’nun tasavvuf musikisini, diğer yandan Batı'nın sanat anlayışını tanır.
Tevfik, bir süre sonra mahalleye geri döner ve bakkal dükkanını işletmeye başlar. Kızı Rabia ile yeniden iletişim kurar. Bu süreçte, Rabia artık bir yetişkin olmuş ve güçlü bir kadın kimliğine bürünmüştür. Bu dönemde, Tevfik ile Hafız arasında süregelen geleneksel-modern çatışma daha da belirgin hale gelir. Rabia, bu iki değer arasında bir denge bulmaya çalışır.
